Orta Doğu Teknik Üniversitesi- Bilgi Toplumu Teknolojileri- Mükemmeliyet merkez projesi

TÜBİTAK EEEAG Proje01.02.200

Intelligent Healthcare Monitoring based on a Semantic Interoperability Platform (SAPHIRE)

The SAPHIRE project aims to develop an intelligent healthcare monitoring and decision support system on a platform integrating the wireless medical sensor data with hospital information systems. In the SAPHIRE project, the patient monitoring will be achieved by using agent technology where the ¿agent behavior¿ will be supported by intelligent clinical decision support systems which will be based on computerized clinical practice guidelines, and will access the patient medical history stored in medical information systems through semantically enriched Web services to tackle the interoperability problem. In this way, not only the observations received from wireless medical sensors but also the patient medical history will be used in the reasoning process of the clinical decision support system. Furthermore, through a graphical tool to be developed, while modeling the clinical decision processes, it will be possible to exploit the available computer-interpretable guideline models. The intelligent healthcare monitoring system will be deployed through two pilot applications, one for homecare monitoring of cardiovascular patients in Germany; the other to monitor cardiovascular patients in a hospital in Romania. To subscribe to critical data delivery, clinicians will simply use a Web-based program indicating desired alerts, thresholds, delivery methods (sms/e-mail/Web/pager) or to build a patient coverage list. Once subscribed, clinicians will immediately receive clinical notifications and reminders.Creating such an information infrastructure requires safeguards to maintain security and privacy of patient data. The SAPHIRE Project proposes comprehensive security and privacy mechanisms to complement the infrastructure proposed. While providing these confidentiality and privacy mechanisms, the EU directives presenting the general principles of processing of personal data will be taken into account.STREP - Specific Targeted Research Project (FP6-2004-IST-4

A semantic web service-based P2P Infrastructure for the interoperability of medical information systems (ARTEMIS)

The objective of the ARTEMIS project is to develop a semantic Web services based interoperability framework for the health care domain. We take a highly innovative approach regarding the interoperability of medical information systems with respect to the current approaches. We focus on processes in terms of Web services rather than recording and documentation of electronic health records. In other words, our approach allows a standard way of accessing the data since there are very many standards that need to work together. The interoperability problems of medical information systems are two fold: First there are multiple, incompatible, proprietary approaches to connecting disparate applications. Secondly, there are more than one standard to represent the same information, which in turn creates an interoperability problem. ARTEMIS will enable medical practitioners to access patient records securely, seamlessly through a low-cost peer-to-peer infrastructure, regardless of where their patients or their records might be. ARTEMIS project provides the healthcare industry with an ideal platform to achieve difficult integration problems. Our Web service model encapsulates already existing applications and access to documents in a standard way and incorporates service providers, service consumers and service registries. Currently most prominent Web service registries are Universal Description, Discovery, Integration (UDDI) and electronic business XML (ebXML). There are also very recent efforts to use Peer-to-peer networks based on Web services. However both service registries and P2P architectures available do not provide semantically enriched search capabilities. In the ARTEMIS project we will provide extensions to these architectures to enable discovery of the Web services based on their semantic descriptions. Medicine is one of the few domains to have some domain knowledge in a computable form which we will exploit in defining the semantics of medical Web services.STREP - Specific Targeted Research Projec

Application bus for Interoperability in enlarged Europe SMEs (ABILITIES)

The basic goal of the present ABILITIES (Application Bus for InteroperabiLITy In enlarged Europe SMEs) proposal is to study, design and develop a federated architecture implemented by a set of intelligent and adaptive UBL active messages (an Application Bus for EAI) and basic interoperability services, aiming at supporting SMEs EAI in e-commerce contexts, specifically in less developed Countries and less RTD intensive industrial sectors. In particular, ABILITIES will address three research streams: - Orientation towards Enlarged Europe SMEs: starting from OASIS's UBL specifications define a generic XML interchange format for business documents for order-to-invoice; - Federated Architecture and Intelligent Business Documents: provide support for the architecture that ISO 14258 (International Standard prepared by Technical Committee 184) identifies as federated (on-the-fly reconciliation and mapping negotiation, as no reference meta-model can be developed). Also in the presence of a reference meta-model for order-to-invoice business documents (UBL), ABILITIES will experiment an innovative blended architecture which could join message-based Service Oriented Architectures and Intelligent Multi-Agent Systems; - Service Orchestration and Business Process support: Study and provide reconciliation between research and standards in business documents and research and standards in business process management. In addition, ABILITIES will test and validate such technologies in real-life SMEs-driven business scenarios located in New Member States and implement: - Collaborative business work scenarios for Retail SMEs in Lithuania; - Business process development and interconnection for High-Tech SMEs in Slovakia; - Mobile and ubiquitous work support in Agro-food SMEs networks in Turkey; - e-business Document exchange for the Textile-Clothing SMEs supply chain in Romania; - Semantic content reconciliation for Tourism SMEs in Hungary.STREP - Specific Targeted Research Projec

Birlikte çalışabilir veri tabanı sistemleri

Günümüzde bilgisayar ve iletişim teknolojisinin en önemli problemlerinden biri, birden fazla kaynağın (değişik bilgisayar sistemleri üzerinde çalışan farklı işletim sistemleri kullanan farklı yazılımların) bir arada işbirliği içerisinde çalışmasını sağlayarak uygulama geliştirebilmektir. Gelişmiş bilgisayar ağları teknolojisi kullanılarak değişik ortamlardaki bilgi kaynakların hizmete açmak mümkündür. Yalnız, yine günümüzdeki teknoloji ile bu kaynaklara erişmek tamamen kullanıcının sorumluluğunda olduğundan, kaynakların etkin olarak kullanımı mümkün olmamaktadır. Görüldüğü üzere, bilgisayar servislerinin otonomileri bozulmaksızın, taşınabilir (portable), yeniden kullanılabilir (reusable) ve işbirliği içinde çalışabilir (interoperable in a cooperative and corporative way) hale getirilmeleri, kaynaklardan elde edilmesi gereken faydanın en üst düzeyde sağlanması açısından büyük önem taşımaktadır. Ortaya çıkan bu gereksinimi karşılayabilmek amacıyla gerçekleştirilen bu proje ile değişik ortamlarda çalışan değişik veri tabanı sistemleri birlikte çalışabilir hale getirilmiştir. Proje ÇORBA standardının bir gerçekleştirimi olan DEC'in ObjectBroker'ı üzerinde geliştirilmiştir. Bu sistemlerin ÇORBA kullanarak veri alışverişinde bulunur hale getirilmesi sistemin alt seviyesini oluşturmaktadır. Sistemin bir üst seviyesinde, bir ÇORBA gerçekleştirimi ile iletişimi sağlanan veri tabanlarına tek bir sisteme erişiyormuşçasına erişim kolaylığını sağlayan anlamsal birlikte çalışabilirlik katmam oluşturulmuştur. Bu amaçla katılımcı veri tabanı sistemlerinin şemaları, kanonik bir veri modeli kullanılarak entegre edilmiştir. Kanonik veri modeli ODMG-93 standardı üzerine dayandırılmıştır. Projede, kanonik veri modeli ile katılımcı veri tabanı sistemleri arasındaki eşleyicilerin tasarımı, anlamsal birlikte çalışabilirlik için şema entegrasyon modülleri gerçekleştirilmiş, federatif ortamlar için bir sorgulama dili ve eniyileştiricisi ve işlem yöneticisi (transaction manager) geliştirilmiştir. Sonuç olarak bu projenin amacı endüstriyel gelişmelerle (ÇORBA gerçekle tiriminin pazara çıkmış olması), hali hazırdaki ihtiyaçların (veri taban yönetim sistemlerinin işbirliği içinde çalışmasını sağlamak) arasındaki boşluğu kapatmaktır. Bu amacın gerçekleştirilmesinde en yeni uluslararası standartlar (ÇORBA ve ODMG 93) ve günümüz teknolojisinin gelişim yönüne en uygun teknolojiller (object-oriented approach) kullanılmıştır

Sağlıklı bilgi sistemleri için web servisleri tabanlı bir P2P birlikte işlerlik platformu

TÜBİTAK EEEAG Proje15.05.2005Günümüzde kullanılan Sağlık Bilgi sistemlerinin büyük çoğunluğu özel kullanımlar için geliştirilmiş olup çoğunlukla sağlık kurumlarının belli bölümlerine hizmet vermektedirler. Bunun ötesinde bir hastanın sağlık kayıtları birlikte çalışamayan birden fazla sağlık kurumunda bulunuyor olması mümkündür. Tüm bunlar sağlık personelinin bir hastanın sağlık kayıtlarının tamamına ulaşmasını çok zorlaştırmaktadır. Bu projenin amacı bu problemlere çözüm olarak, Sağlık Bilgi Sistemleri için Web Servis tabanlı P2P altyapısı üzerinde bir "birlikte işlerlik" platformu oluşturmaktır. Günümüzde yaygın olarak kullanılan sağlık standartlarından, CEN TC251 (CEN TC251), GEHR (GEHR) ve HL7 (HL7) da sağlık bilgi sistemlerininin birlikte işlerlik problemini çözmeyi amaçlamaktadır. Ancak bu standartlara uygun geliştirilmiş çok sayıda sistem olmasına rağmen, sağlık sektöründe makinalar arası birlikte işlerlik problemi aşağıda sıralanan sebeplerden dolayı hala çözülebilmiş değildir: Öncelikle, adı geçen standartlardan bazıları tamamen otamatik olarak veri işlemesini destekleyecek düzeyde birlikte işlerliği hedeflememektedir. Örneğin, Elektronik Hasta Kaydı tabanlı standartlardan ENV 13606 (CEN) ve GEHR hasta kayıtlarının bilgisayar yardımıyla daha iyi anlaşılabilmesi ve daha iyi kategorize edilebilmesi amacıyla; hasta kayıtlarının anlamlı parçalarını tanımlamışlardır. Sistemler standartlardan birine uygun geliştirilmiş olsalarda başka bir standarda uyan bir sistemle birlikte işlerlik problemi çözülememektedir. Aslında bütünleşik sağlık bilgi sistemlerinin önündeki en büyük engel değişik standartların birbirleriyle iletişim problemidir. Tüm bunların yanında, Web Servis Modeli sağlık endüstrisine aşılması zor birlikte işlerlik problemlerini çözmek için ideal bir platform sağlamaktadır. Web Servisler varolan yazılımları sarmalayarak farklı uygulamaların birlikte işlerliğini sağlayabilirler. Sağlık alanında Web Servis kullanımının getirileri şu şekilde özetlenebilir: Elektronik hasta kayıtlarının dokümantasyonunu standartlaştırmak yerine kayıtlara WSDL (WSDL) ve SOAP (SOAP) yolu ile ulaşılmasını standartlaştırarak sağlık bilgi sistemlerinin birlikte işlerliğini mümkün kılarlar. Sağlık Bilgi Sistemleri aynı veriyi değişik şekillerde sunmak için oluşturulan standartların hızla çoğalması problemi ile karşı karşıyadır. Web Servisler birbirinden farklı hatta birbirlerine rakip standartlara uyumlu yazılmış uygulamaların pürüzsüz bir şekilde birlikte işlerliğini mümkün kılar. Web Servisler sağlık kuruluşlarının varolan servislerininin başkaları tarafından da kullanılmasını sağlayarak, kurumların dışarı açılmalarını desteklerler. Kurumlara özel olarak yazılmış uygulamaları Web Servisler haline getirerek yazılımların ömrü uzatılmış olur. Ancak anlamsal olarak zenginleştirilmediklerinde Web Servislerin kullanım alanının çok sınırlı olduğu yaygın olarak kabul edilmiş bir gerçektir. Bununla birlikte sağlık bilgi sistemleri HL7, CEN TC251, ISO TC215 (ISO TC215) ve GEHR gibi standartlar yoluyla çok büyük ölçüde ilgi alanı bilgisi sunan az alanlardan biridir. Bu projede bu bilgiler ontolojiler haline getirilip Web Servisleri anlamsal olarak zenginleştirmek amacıyla kullanılmıştır.Bu projede önerilen Web Servis mimarisi global olarak üzerinde anlaşılan ontolojiler önermek yerine sağlık kurumları kullanılan standartlardaki anlamsal farklıkları önerilen aracı (mediator) komponenti yardımıyla anlaşılabilir hale getirmeyi amaçlamıştır. Sağlık kurumları kendi ontolojilerini var olan standartları baz alarak tasarladıktan sonra, aracı (mediator) komponent da bu standart ontolojileri kullanarak ontoloji eşleştirme araçları yardımıyla anlamsal bütünlüğü sağlar. îkili anlamsal eşleşmeler en iyi Eşler-Arası (Peer-to-Peer) paradigmasını kullanarak modellenebildiğinden, aracılar arası iletişim P2P olarak tasarlanmıştır. P2P platformu olarak Sun tarafından geliştirilen JXTA (JXTA) altyapısı kullanılmıştır. Kullanılan P2P mimari, aynı zamanda Web Servis Depolarının da dağınık bir ortamda bulunmasını sağlamıştır. Böylece Medikal Web Servisleri P2P ortamda bir Web Servis deposunda da, tek peerlarda da bulunuyor olsalar anlamsal özellikleri aracılığıyla bulunabilmektedir. Proje çerçevesinde geliştirilmiş olan altyapıya Mobil araçlar tarafından da ulaşılmasını sağlayan kolay kullanılabilir arayüzler tasarlanmıştır. Böylece çoğunlukla mobil olarak çalışan sağlık personelinin Web Servis olarak sağlanan servislere mobil araçlarından da ulaşabilmeleri sağlanmıştır

Anlamsal olarak zenginleştirilmiş mobil servisler platformu

TÜBİTAK EEEAG Proje01.03.2004Mobil-Pazar uygulamaları pazarlaması yavaş ilerlemekte ve bu tür servislerin yayılması ekran koruyucusu, zil sesleri indirmek ya da son haberlere ulaşmak gibi basit bilgi-eğlence servisleri ile sınırlı kalmıştır. Bunun bazı sebebleri pazarlama ile ilgili olsa da gerçek etkileşimli Mobil-Pazar kullanıcı deneyimlerinin yayılması altında zorlu birtakım teknik sorunlar yatmaktadır. Bunların başında: 1. Uygun, tutarlı ve güvenilir bir şekilde kullanıcı kontekstinin yer, servis teklifleri, diğer kullanıcılar ve ortam değişkenleri yönünden elde etmek. 2. Güven ve gizlilik servisleri/bilgilerinin yönetimi kullanıcılara bilgilerin korunduğunu fakat kullanıcının yaran için gerektiğinde kullanılacağı garantisini vermek. 3. Kullanıcıların servis keşfi, erişimi, düzenlemesi, ve ayrıca servis semantiğinin birçok servis etkileşimi gerektiren karmaşık hedeflerin başarılmasının etkili yönetim ve kontrolü. Her bir alandaki başarı izsiz, tutarlı, her yerde olan servislerin tedariği açısından kritiktir. Ayrıca çözümler kullanıcının elindeki cihazdaki yazılımdan ağa yayılan servisler kadar ağın birçok aşamasında geliştirilmelidir. Mobil cihazlar için ajan teknolojileri, ajan iletişimi, bilgi gösterilmesi için diller, web servis semantiği, web servis depolan, güvenlik ve gizlilikle ilgili web standartlarındaki zorluklan aşabilecek geleceği parlak birçok teknoloji ve başlangıçlar varken, bunların nasıl uygun bir şekilde birleştirileceği, yayılacağı ve gerçek bir üretim ortamında kullanılacağı açık değildir. Telesto prejesi yukarıdaki problemlere yönelik dikey entegre edilmiş, üretime hazır bir gösterim ortamı geliştirecek endüstri ve araştırma kuruluşlarını biraraya getirmeyi amaçlamaktadır. Özellikle eskiden insan etkileşimi gerektiren angaryalan otomatikleştirmek için ajan teknolojisinin, web servislerin ajanlar için anlaşılabilir kılınması için semantik web teknolojisinin ve akıllı ajanlar vasıtasıyla web servis keşfini, düzenleme ve çalıştırılmasını otomatikleştirmek için de web servislerin kilit bir rol oynadıklarına inanıyoruz. Proje, var olan tanımlamaların adaptasyonu ve yenilerinin geliştirilmesi için temel ve uygulamalı araştırma, gösteri ortamının kurulması için geliştirme ve ve yayma, ortaya çıkan sistemi denemek için önemli alan denemeleri, sonuçların gerçek kullanıma transferini sağlamak için tedarikleri el almayı içerecektir

Design and implementation of a generalized database management system-METUGDBMS.

Ph.D. - Doctoral Progra

Değişken ve dağıtık bir iş akışı yönetim sistemi ve imalat sektöründe uygulanması

TÜBİTAK EEEAG Proje15.01.2001İş akışı sistemlerinin geliştirilmesini amaçlayan projede denizcilik sektöründeki gemi imalatıyla ilgili şirketlerin arasında doküman akışına bağlı bir iş akışı sistemi oluşturulmuştur. Sistemin prototipi denenmiş ve çok başarılı olmuştur. Sistem tanımlanan iş akışına göre şirketlerin sorumlu olduğu işleri internet üzerinden dağıtmaktadır. Ayrıca güvenlik modülü sayesinde sistemin yetkili olmayan kişiler tarafından kullanılması engellenmiştir. Bu sebeple sistem internet üzerinden güvenli bir şekilde çalışabilmektedir. Sistem tanımlanan iş akışına göre kullanıcıya yapması gereken işi elektronik posta ile göndermekte ve kullanıcı kendi bilgisayarında kurulu olan iş listesi yöneticisi sayesinde sorumlu olduğu işleri görmekte ve bu işler için daha önceden tanımlamış olduğu programlan otomotik olarak bilgisayarında çalıştırabilmektedir. Sistemde çıkan herhangi bir aksaklık durumunda sistemin diğer kısımlarıyla ilgili olan iş akışı calışmaya devam etmektedir